Presentie en psychotherapie
Presentie
De presentietheorie biedt een visie op hoe je tot goede zorg kan komen: in en vanuit de relatie met de zorgontvanger.
Niet vanuit professionele boeken of opleidingen over ‘mensen als de zorgontvanger’.
(De boeken en opleidingen hebben hun plaats maar het is een secundaire plaats.)
In en vanuit de relatie leer je wie de ander is en waar die zijn leven over gaat. Niet enkel in het begin maar de hele tijd.
Dit wordt redelijk radicaal gedacht.
Laatst, in een lesdag over Presentie, reageerde een deelnemer met een achtergrond in filosofie: dat dit hem deed denken aan Levinas.
Levinas – een joods-Franse filosoof – vond dat je over ‘de Ander’ zo moet denken dat die niet gereduceerd wordt tot iets dat je (zogezegd) begrijpt. De Ander is een ‘wezen’ dat in zijn kwetsbaarheid appèl doet op mijn verantwoordelijkheid.
Het relationele van de presentiebenadering is meer dan dit, maar het is óók dit:
We moeten onze voelsprieten helemaal richten op die ander.
Die ander is een Ander.
Die heel anders in het leven staat dan ik.
Dat anders-zijn kunnen we niet vlug-vlug achterhalen.
Die ander kan het ons niet vlug-vlug zeggen want die leeft in dat andere als in iets vanzelfsprekend en intiem-vertrouwd.
Psychotherapie
Ik heb een identiteit als psychotherapeut.
Ik heb daar in mijn loopbaan veel moeite en tijd in gestoken.
Ik blijf dat doen.
Verandert mijn werken-met-de-presentietheorie iets aan mijn werken-als-psychotherapeut?
Zo ja, wat dan?
Bijwerkingen van het volgen van een psychotherapie-opleiding
Een bijwerking van een psychotherapie-opleiding, zeker als die veel tijd, moeite, geld kost, en misschien nog meer als die status biedt, is dat je er gretig van wordt.
Gretig om wat je leert toe te passen.
Je wordt er kwetsbaar van.
Kwetsbaar om wat je ziet en hoort door jouw psycho-bril te bekijken: je her-taalt naar je verworven begrippenkader.
De opleiding geeft soms levensidealen of -wijsheden mee.
– Vermijding is niet gezond.
– Ga geen strijd aan met onprettige gevoelens en gedachten.
– Identificeer je niet met problemen.
– Iets is verwerkt als je er geen sterke negatieve gevoelens bij ervaart.
Die idealen leven in jou en maken je in meer of mindere mate soms wat bekeerderig.
Je bent gericht op de kantelpunten die door je therapierichting als wenselijk worden voorgesteld. Je jaagt erop.
Een verschilletje
Maakt de presentiebenadering een verschil?
Ja.
Soms.
Een verschilletje.
Een Levinasje.
(Een tikje meer terughoudend om iets vertrouwd toe te passen.)
(Iets vaker bereid om iets te zien dat je niet kent, waar je misschien geen blijf mee weet.)
(Soms wat meer open voor het vreemde.)
Het maakt het werk extra interessant, vind ik.
Ook extra spannend: wat is nú (misschien) goede zorg?
Vriendelijke groeten,
Johan Van de Putte